თანამედროვე მედიცინა სულ უფრო მეტ მტკიცებულებას პოულობს იმისა, რომ დეპრესია ყოველთვის არ არის მხოლოდ „ქიმიური დისბალანსი“ ტვინში. იმუნოფსიქიატრიის დარგი გვთავაზობს თეორიას, რომლის მიხედვითაც დეპრესიის გარკვეული ფორმები ორგანიზმში მიმდინარე ქრონიკული დაბალი დონის ანთებითი პროცესის შედეგია. როდესაც იმუნური სისტემა გადამეტებულად რეაგირებს სტრესზე, ტრავმაზე ან ინფექციაზე, ის გამოყოფს ციტოკინებს — ცილებს, რომლებსაც შეუძლიათ გადალახონ სისხლ-ტვინის ბარიერი და შეცვალონ ტვინის ის სფეროები, რომლებიც პასუხისმგებელია გუნება-განწყობილებასა და მოტივაციაზე.
კვლევებმა აჩვენა, რომ დეპრესიის მქონე პაციენტების მესამედს სისხლში ანთებითი მარკერების, კერძოდ კი C-რეაქტიული ცილის (CRP) მომატებული დონე აღენიშნება. ეს აღმოჩენა ხსნის იმას, თუ რატომ არ რეაგირებს ბევრი პაციენტი ტრადიციულ ანტიდეპრესანტებზე, რომლებიც მხოლოდ სეროტონინისა და დოფამინის რეგულირებაზეა ფოკუსირებული. მეცნიერები ვარაუდობენ, რომ ასეთ შემთხვევებში მკურნალობა უნდა წარიმართოს არა მხოლოდ ფსიქოტროპული საშუალებებით, არამედ ანთების საწინააღმდეგო პრეპარატებით, რაც მკურნალობის ეფექტურობას საგრძნობლად გაზრდის.
მომავლის პერსპექტივაში, დეპრესიის მკურნალობა გახდება ბევრად უფრო პერსონალიზებული. სისხლის მარტივი ანალიზის საფუძველზე, ექიმები შეძლებენ განსაზღვრონ, არის თუ არა პაციენტის მდგომარეობა ანთებითი ხასიათის და დაუნიშნონ კონკრეტული იმუნომოდულატორული თერაპია. ეს მიდგომა გვაძლევს იმედს, რომ უახლოეს პერიოდში დეპრესიის „განკურნება“ (და არა მხოლოდ სიმპტომების მართვა) რეალური გახდება, რადგან მედიცინა მიზანში ამოიღებს დაავადების ბიოლოგიურ საფუძველს და არა მხოლოდ მის გამოვლინებებს.
დამატებითი ინფორმაციისთვის და წყაროებისთვის შეგიძლიათ იხილოთ:
- Nature: Inflammation and depression: a causal relationship?
- The Lancet: C-reactive protein and response to antidepressants
- Harvard Health: Is depression an inflammatory disease?
